Hier worden de stromen en ontwikkelingen in de verschillende onderdelen van de strafrechtsketen bij elkaar gebracht en worden de belangrijkste ontwikkelingen en de samenhang daartussen beschreven. Er is apart aandacht voor de minderjarigen.
Auteurs: F.P. van Tulder, R.F. Meijer en M.M. van Rosmalen
Laatst bijgewerkt: 9 oktober 2017.
Overzicht van de totale strafrechtsketen
De door de politie geregistreerde criminaliteit daalde tussen 2007 en 2016 met bijna drie op de tien (-29%). Dit is in lijn met de daling in het geschatte aantal door burgers ondervonden delicten (-34%). Deze daling werkt in de hele keten door, soms nog sterker dan evenredig. Zo halveerde het aantal door de politie geregistreerde verdachten bijna (-46%). De instroom bij het OM daalde ‘slechts’ met 30%. Het totale aantal sancties, opgelegd door politie, OM en rechter tezamen, bleef bij die instroom achter en daalde dus sterker, met 39%. Het aandeel van (deels of geheel) voorwaardelijke sancties in het totaal van de sancties steeg: van 20% in 2007 naar 30% in 2016.
Overzicht van de strafrechtsketen bij minderjarigen
Het aantal door de politie geregistreerde minderjarige verdachten daalde in de periode 2007-2016 zelfs met bijna 7 op de tien (-67%). Het aandeel van de minderjarige verdachten binnen het totale aantal geregistreerde verdachten nam daarmee af van 20% in 2007 naar 12% in 2013 en blijft sindsdien op dat niveau. Het aantal sancties dat politie, OM en rechter tezamen aan minderjarigen oplegden, daalde over de totale periode 2007-2016 bijna even sterk als het aantal verdachten, met 63%. Ook hier was deze daling sterker dan die van de instroom bij het OM, die 59% bedroeg.
| 2007 | 2015 | 2016 | |
|---|---|---|---|
| Totaal | |||
| Door burgers ondervonden delicten* | 86 | 57 | 56 |
| Geregistreerde misdrijven | 1.304.000 | 979.000 | 929.000 |
| Geregistreerde verdachten | 497.000 | 301.000 | 268.000 |
| Sancties politie** | 47.000 | 24.000 | 22.000 |
| Instroom OM | 273.000 | 191.000 | 191.000 |
| Sancties OM*** | 80.000 | 52.000 | 49.000 |
| Sancties rechter****,***** | 120.000 | 89.000 | 80.000 |
| Sancties politie+OM+rechter | 247.000 | 165.000 | 151.000 |
| w.o. (geheel of gedeeltelijk) voorwaardelijke sancties | 20% | 30% | 30% |
| Minderjarigen | |||
| Geregistreerde verdachten politie | 98.000 | 37.000 | 32.000 |
| Sancties politie** | 14.000 | 7.500 | 7.500 |
| Instroom OM | 39.000 | 16.000 | 16.000 |
| Sancties OM*** | 16.000 | 3.400 | 3.200 |
| Sancties rechter****,***** | 12.000 | 4.600 | 4.600 |
| Sancties politie+OM+rechter | 42.000 | 15.000 | 15.000 |
* Index 2005=100.
** Betreft transacties, opgelegde strafbeschikkingen en Halt-verwijzingen door de politie. Bij minderjarigen alleen politie-transacties en Halt-verwijzingen. Van de politiestrafbeschikking bij minderjarigen waren geen cijfers beschikbaar ten tijde van schrijven.
*** Betreft door het OM afgedane transacties, opgelegde strafbeschikkingen en voorwaardelijke beleidssepots.
**** Betreft schuldigverklaringen door de rechter, met strafoplegging. Het aantal door de rechter opgelegde sancties (van diverse typen) is groter.
***** De cijfers van 2001 tot en met 2015 zijn aangepast. Bij de vorige publicatie was gebleken dat de gegevens uit COMPAS over afdoeningen van de rechter niet geheel volledig waren vanwege een fout in de query naar het CBS. Dit is inmiddels opgelost en de cijfers vanaf 2001 zijn aangepast. Hierdoor zijn de aantallen iets hoger dan in de vorige publicatie (zie ook Bronnen en methoden en Berechting).
Bron: Criminaliteit en rechtshandhaving 2016, hoofdstuk 8 De strafrechtsketen in samenhang
Tabellen bij De strafrechtsketen in samenhang
